Studiedag ICT en Onderwijs in de Humaniora
Met GPS en PDA tussen Marmer en Beton. Mobiel leren en samenwerken tijdens een interdisciplinaire excursiewerkgroep.
dr. Jan Paul Crielaard
Vrije Universiteit Amsterdam
Excursies vormen een belangrijk studieonderdeel bij een aantal opleidingen, zoals Archeologie, Geo-archeologie, Architectuurgeschiedenis, Erfgoedstudies, Oudheidkunde, en Griekse en Latijnse Taal- en Letterkunde. Ze bieden een unieke gelegenheid objecten, gebouwen, vindplaatsen, landschappen e.d. met eigen ogen te zien en deze in hun ruimtelijke context te plaatsen. Meestal doet elke deelnemer als voorbereiding literatuuronderzoek en levert een bijdrage aan een ‘papieren’ excursiegids. Deze gids bevat inleidingen op allerlei onderwerpen en plaatsen die tijdens de excursie aan de orde komen, als ook beschrijvingen, plattegronden, reconstructies etc. die de deelnemende studenten gebruiken bij de voordrachten en uitleg die ze ter plekke moeten geven. Terug op de universiteit schrijven ze een afrondend essay, waarin ze een terugkoppeling maken naar het thema van de excursiewerkgroep door gebruik te maken van de kennis en inzichten die ze tijdens de excursie hebben opgedaan.
Deze onderwijsvorm heeft in de huidige opzet een paar belangrijke beperkingen. Ten eerste zijn de drie fasen van het leerproces (voorbereiding – waarneming/ervaring ter plekke – terugkoppeling na afloop) te weinig geïntegreerd. Daarnaast worden de studenten niet gestimuleerd om in groepsverband te werken. Tenslotte wordt momenteel te weinig gebruik gemaakt van de almaar groeiende digitale informatie en digitale mogelijkheden.
Tijdens deze sessie zal docent Mediterrane Archeologie en initiator Jan Paul Crielaard vertellen over de ontwikkeling van en ervaringen met een leer- en samenwerkingsomgeving in een wiki, ‘Citivu’ geheten, die aan bovenstaande eisen tegemoet komt. Deze omgeving is gekoppeld aan een digitale kaart van Athene. Studenten kunnen hierop markeringen plaatsen en daaraan webpagina’s hangen, voorzien van tekst en illustraties, zoals plattegronden, digitale reconstructies, foto’s etc. In de omgeving is het mogelijk (geogerefereerde) historische kaarten, archeologische plattegronden, hoogtekaarten etc. op te nemen. De omgeving is platform-onafhankelijk en dus ook geschikt voor gebruik op locatie met een pda of iPhone, waarbij studenten in het veld met GPS hun positie kunnen bepalen, data kunnen opvragen, en tekstuele en (audio)visuele feedback en content kunnen toevoegen.